Akılcı İlaç Kullanımı Nedir?

Her bireyin klinik bulgusuna ve bireysel özelliklerine göre uygun ilacı; uygun süre ve dozda, en düşük fiyata ve kolayca sağlayabilmesidir.
Uygun olmayan kullanım örnekleri
- İlaçların gereksiz ve aşırı kullanımı
- Klinik kılavuzlarda yer almayan ilaç seçimi
- Çoklu ilaç kullanımı
- İlacın yanlış şekilde ve yanlış yoldan kullanılması
- Başkasının ilacını kullanmak
- Bilinçsiz gıda takviyesi ve bitkisel ürünlerin kullanımı
- Gereksiz antibiyotik tüketimi
- Gereksiz enjeksiyon önerilmesi
- Gereksiz ve uygunsuz vitamin kullanımı
- İlaç – ilaç etkileşimleri ve besin – ilaç etkileşimlerinin ihmal edilmesi
Akılcı olmayan ilaç kullanımın zararları
- Hastaların tedaviden fayda görmesini azaltır
- İlaç etkileşimleri ile yan etki ihtimali artar ya da olumlu etki kaybolur
- Bazı ilaçlara karşı direnç gelişmesine neden olur
- Hastalıkların tekrarlamasına ya da uzamasına sebep verir
- Tedavi maliyetlerinin artmasına neden olur
Uygun kullanılmayan örnekler
- Soğuk algınlığı ve grip, çoğunlukla kendi kendine iyileşebilen hastalıklardır. Antibiyotik alımını gerektirmezler. İyi bir bağışıklık sistemi bu tür hastalıkları yenebilir
- Yüksek tansiyonun yaşandığı zamanlarda eşin ya da komşunun ilacının kullanılması
- Doktora başvurmadan eczacının tavsiyesi ile ilaç kullanmak
- Hiçbir ağrı kesici masum değildir. Gereksiz kullanılan ağrı kesiciler bazı mide ve böbrek rahatsızlıklarına sebebiyet verebilirler.
- Antibiyotikler yalnızca bakteriler için etkilidir. Virüslere bağlı (Grip, Soğuk Algınlığı vb.) tedavi etmezler.
- Antibiyotikler ateş düşürücü değildir. Antibiyotikler, hastalığın kaynağı olan bakteriyel enfeksiyonu ortadan kaldırdığı için ateşi düşürür.
Doğru Endikasyon Doğru İlaç Seçimi
Akılcı İlaç Kullanabilmek İçin Gerekenler;
- Hastanın sorununu tanımlaması,
- Hekim tarafından doğru tanının konulması,
- İlaçlı veya ilaçsız, etkili ve güvenilir tedavinin tanımlanması,
- Tedavinin başarısının değerlendirilmesi
İlaç Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- İlaçla tedavi uygulanacaksa uygun ilaçların seçimi,
- Çoklu ilaç kullanımlarında etkileşimlerin öngörülmesi,
- Her bir ilaç için uygun dozun ve uygulama süresinin belirlenmesi ve uygun reçetenin yazılması
- Güncel tanı ve tedavi kılavuzlarının esas alınması
- Hasta ve hasta yakını tedavi hakkında bilgilendirilmesi
*** Bu doküman, Sağlık Bakanlığı 23420 sayılı Hasta Hakları Yönetmeliği ile Amsterdam Bildirgesi’nde alınan kararlar çerçevesinde hazırlanmıştır.